ΒΙΒΛΙΟΣΤΑΣΕΙΣ - Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Αλήθεια" Ιανουάριος 2016
Λευτεριά για θάνατος!
«ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ»
ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΗ- ΚΑΛΑΜΑΡΗ
Του Δημ. Φρεζούλη
«Moυ ξανάρχονται ένα ένα χρόνια δοξασμένα, να ‘τανε το 21 να ‘ ρθει μια βραδιά»… Αυτό το όμορφο τραγουδάκι του Κουγιουμτζή θυμήθηκα αρχίζοντας να διαβάζω το καινούργιο βιβλίο της Ειρήνης Νικολάκη- Καλαμάρη «Μαντώ Μαυρογένους» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Κέδρος. Και όσο προχωρούσα στο διάβασμά του ξεδιπλωνόταν μπροστά μου κάποια ηρωϊκά γεγονότα της εποχής εκείνης της επανάστασης με τα οποία είχα να ασχοληθώ από το Δημοτικό. Όταν στους τοίχους του τότε σχολείου βλέπαμε δαφνοστεφανωμένους ήρωες εκείνης της εξέγερσης και ανάμεσα στους πολλούς άνδρες και δύο γυναίκες που είχαν πιάσει θέση ανάμεσά τους και μας έκαναν και εντύπωση… Την Μπουμπουλίνα με την μαντήλα στο κεφάλι και την πιστόλα στο ζωνάρι της και το υπερήφανο βλέμμα και την Μαντώ Μαυρογένους με το σκουφάκι και το λουλούδι καρφωμένο στα μαλλιά της και τη γλυκιά ματιά.
Αγέρωχη και λεβέντισσα
Και να, λοιπόν, που ύστερα από πολλά χρόνια, ξαναβρίσκουμε την Μαντώ μπροστά μας αγέρωχη και λεβέντισσα να μας αντικρίζει μέσα από το εξώφυλλο ενός βιβλίου που ασχολείται με την ταραχώδη και ηρωϊκή ζωή της που πραγματικά σε εντυπωσιάζει και σε συνεγείρει… Μια ολόκληρη ζωή δοσμένη για την ελευθερία της σκλαβωμένης πατρίδας. Και συγχρόνως μια ζωή εν πολλοίς άγνωστη στους περισσότερους από εμάς. Μια ζωή με κυρίαρχο το «Λευτεριά για θάνατος»… Μια ζωή που ανέλαβε μια συμπατριώτισσά μας συγγραφέας, η Ειρήνη Νικολάκη- Καλαμάρη, να ξαναζωντανέψει υπό τύπον μιας ιστορικής βιογραφίας. Μια βιογραφίας που εμπεριέχει όλες τις φάσεις της ζωής της αγωνίστριας και υπεισέρχεται ακόμα και σε λεπτομέρειες, αλλά προσπαθεί να ερμηνεύσει και τον ψυχικό κόσμο της γυναίκας που τα έδωσε όλα για της Πατρίδας την ελευθερία.
Στρωτή γραφή
Η Ειρήνη Νικολάκη- Καλαμάρη δεν είναι χτεσινή στο χώρο των γραμμάτων, αφού έχει ήδη τέσσερα μυθιστορήματα στο ενεργητικό της και δύο ποιητικές συλλογές. Τούτη τη φορά όμως άφησε το γνωστό γι αυτήν χώρο του σύγχρονου μυθιστορήματος και επιχείρησε να κολυμπήσει σε πιο βαθιά νερά και συγχρόνως πιο απαιτητικά. Το ιστορικό μυθιστόρημα, εφόσον ο συγγραφέας τηρεί και σέβεται τα ιστορικά στοιχεία, είναι ένα πολύτιμο εργαλείο γνώσης. Και η Ειρήνη, αν εξαιρέσουμε την αφηγήτρια- υποτιθέμενη παραμάνα της Μαντώς-, βασιζόμενη στη σχετική βιβλιογραφία μας δίνει μια πλήρη, αναλυτική και εμπεριστατωμένη βιογραφία της ηρωϊδας του ‘ 21. Μας έκανε εντύπωση η στρωτή γραφή της συγγραφέως, η αποφυγή πολλών χαρακτηρισμών που θα παρέπεμπαν σε μελό, η σωστή ημερολογιακή παράθεση των γεγονότων, η ρεαλιστική αποτύπωση της περιρρέουσας ατμόσφαιρας της εποχής, το συνεχόμενο ενδιαφέρον ανάγνωσης από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα. Και μάλιστα με την παράθεση και των γενικότερων ιστορικών γεγονότων που σημάδεψαν την περίοδος γύρω στην επανάσταση. Ξεχωρίζοντας τα πιο ουσιαστικά και σημαντικά, κάτι καθόλου εύκολο. Με λίγα λόγια η Νικολάκη- Καλαμάρη δοκιμάστηκε και σε ένα άλλο λογοτεχνικό είδος και νομίζουμε πως τα κατάφερε αρκετά καλά. Εξάλλου δεν σε εμπιστεύεται και ένας εκδοτικός οίκος, όπως ο «Κέδρος», αν δεν έχει κάτι σημαντικό να πεις…
Ποια ήταν η Μαντώ;
Ποια ήταν, λοιπόν, η Μαντώ Μαυρογένους; Ηταν μια γυναίκα που εξ απαλών ονύχων δεν έπαψε να ονειρεύεται την ελευθερία της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό και μεγαλώνοντας ηλικιακά να την κάνει στόχο ζωής. Ερχόμενη ακόμα και σε αντιπαράθεση με τη μητέρα της που βλέπει την κόρη της να διαθέτει ολόκληρη την μεγάλη περιουσία τους για τον αγώνα του Εθνους. Με έμμονη την ιδέα τόσο στον ξύπνιο αλλά και στον ύπνο της. Και δεν διαθέτει μόνο την περιουσία της, αλλά σε πολλές περιπτώσεις βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των μαχών με ηρωϊσμό και αυταπάρνηση. Αντρειωμένη και γενναία αλλά συγχρόνως τρυφερή και γλυκιά. Ακόμα και στον έρωτα προηγούνταν το πάθος του ενδιαφερόμενου για την πατρίδα και όχι η ομορφιά, όπως στην περίπτωση του Δημητρίου Υψηλάντη που δεν είχε όμως ευτυχή κατάληξη, αφού μπήκαν ανάμεσά τους τρίτοι που έσπειραν πολλά αγκάθια. Η Μαντώ Μαυρογένους έζησε μια παθιασμένη και δυναμική ζωή την οποία ξετυλίγει με μαεστρία η Ειρήνη Νικολάκη- Καλαμάρη. Και στο τέλος, κάτι όχι ασυνήθιστο, βίωσε και την απαξιωτική κρατική αντιμετώπιση και συμπεριφορά. Η συγγραφέας πέτυχε το στόχο της χωρίς υπερβολές και φληναφήματα με σεβασμό στην ιστορική πραγματικότητα.
Αξίζει
Η «Μαντώ Μαυρογένους» είναι ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται ευχάριστα, συνδυάζοντας την ιστορική γνώση με τη ζωή μίας από τις ηρωϊκές μορφές της ελληνικής επανάστασης. Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί καθώς η μία σελίδα μετά την άλλη κεντρίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη για το τι θα ακολουθήσει. Και, σε τελική ανάλυση, είναι μια ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε κάποια γεγονότα εκείνης της ηρωϊκής εποχής αλλά και μια γυναίκα που βρέθηκε πολύ πιο μπροστά από την εποχή της. Μια γυναίκα που τα έδωσε όλα και σε αντάλλαγμα όχι μόνο δεν πήρε τίποτα, αλλά βίωσε και την ανάλγητη κρατική αντιμετώπιση.
Λευτεριά για θάνατος!
«ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ»
ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΗ- ΚΑΛΑΜΑΡΗ
Του Δημ. Φρεζούλη
«Moυ ξανάρχονται ένα ένα χρόνια δοξασμένα, να ‘τανε το 21 να ‘ ρθει μια βραδιά»… Αυτό το όμορφο τραγουδάκι του Κουγιουμτζή θυμήθηκα αρχίζοντας να διαβάζω το καινούργιο βιβλίο της Ειρήνης Νικολάκη- Καλαμάρη «Μαντώ Μαυρογένους» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Κέδρος. Και όσο προχωρούσα στο διάβασμά του ξεδιπλωνόταν μπροστά μου κάποια ηρωϊκά γεγονότα της εποχής εκείνης της επανάστασης με τα οποία είχα να ασχοληθώ από το Δημοτικό. Όταν στους τοίχους του τότε σχολείου βλέπαμε δαφνοστεφανωμένους ήρωες εκείνης της εξέγερσης και ανάμεσα στους πολλούς άνδρες και δύο γυναίκες που είχαν πιάσει θέση ανάμεσά τους και μας έκαναν και εντύπωση… Την Μπουμπουλίνα με την μαντήλα στο κεφάλι και την πιστόλα στο ζωνάρι της και το υπερήφανο βλέμμα και την Μαντώ Μαυρογένους με το σκουφάκι και το λουλούδι καρφωμένο στα μαλλιά της και τη γλυκιά ματιά.
Αγέρωχη και λεβέντισσα
Και να, λοιπόν, που ύστερα από πολλά χρόνια, ξαναβρίσκουμε την Μαντώ μπροστά μας αγέρωχη και λεβέντισσα να μας αντικρίζει μέσα από το εξώφυλλο ενός βιβλίου που ασχολείται με την ταραχώδη και ηρωϊκή ζωή της που πραγματικά σε εντυπωσιάζει και σε συνεγείρει… Μια ολόκληρη ζωή δοσμένη για την ελευθερία της σκλαβωμένης πατρίδας. Και συγχρόνως μια ζωή εν πολλοίς άγνωστη στους περισσότερους από εμάς. Μια ζωή με κυρίαρχο το «Λευτεριά για θάνατος»… Μια ζωή που ανέλαβε μια συμπατριώτισσά μας συγγραφέας, η Ειρήνη Νικολάκη- Καλαμάρη, να ξαναζωντανέψει υπό τύπον μιας ιστορικής βιογραφίας. Μια βιογραφίας που εμπεριέχει όλες τις φάσεις της ζωής της αγωνίστριας και υπεισέρχεται ακόμα και σε λεπτομέρειες, αλλά προσπαθεί να ερμηνεύσει και τον ψυχικό κόσμο της γυναίκας που τα έδωσε όλα για της Πατρίδας την ελευθερία.
Στρωτή γραφή
Η Ειρήνη Νικολάκη- Καλαμάρη δεν είναι χτεσινή στο χώρο των γραμμάτων, αφού έχει ήδη τέσσερα μυθιστορήματα στο ενεργητικό της και δύο ποιητικές συλλογές. Τούτη τη φορά όμως άφησε το γνωστό γι αυτήν χώρο του σύγχρονου μυθιστορήματος και επιχείρησε να κολυμπήσει σε πιο βαθιά νερά και συγχρόνως πιο απαιτητικά. Το ιστορικό μυθιστόρημα, εφόσον ο συγγραφέας τηρεί και σέβεται τα ιστορικά στοιχεία, είναι ένα πολύτιμο εργαλείο γνώσης. Και η Ειρήνη, αν εξαιρέσουμε την αφηγήτρια- υποτιθέμενη παραμάνα της Μαντώς-, βασιζόμενη στη σχετική βιβλιογραφία μας δίνει μια πλήρη, αναλυτική και εμπεριστατωμένη βιογραφία της ηρωϊδας του ‘ 21. Μας έκανε εντύπωση η στρωτή γραφή της συγγραφέως, η αποφυγή πολλών χαρακτηρισμών που θα παρέπεμπαν σε μελό, η σωστή ημερολογιακή παράθεση των γεγονότων, η ρεαλιστική αποτύπωση της περιρρέουσας ατμόσφαιρας της εποχής, το συνεχόμενο ενδιαφέρον ανάγνωσης από την πρώτη μέχρι την τελευταία σελίδα. Και μάλιστα με την παράθεση και των γενικότερων ιστορικών γεγονότων που σημάδεψαν την περίοδος γύρω στην επανάσταση. Ξεχωρίζοντας τα πιο ουσιαστικά και σημαντικά, κάτι καθόλου εύκολο. Με λίγα λόγια η Νικολάκη- Καλαμάρη δοκιμάστηκε και σε ένα άλλο λογοτεχνικό είδος και νομίζουμε πως τα κατάφερε αρκετά καλά. Εξάλλου δεν σε εμπιστεύεται και ένας εκδοτικός οίκος, όπως ο «Κέδρος», αν δεν έχει κάτι σημαντικό να πεις…
Ποια ήταν η Μαντώ;
Ποια ήταν, λοιπόν, η Μαντώ Μαυρογένους; Ηταν μια γυναίκα που εξ απαλών ονύχων δεν έπαψε να ονειρεύεται την ελευθερία της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό και μεγαλώνοντας ηλικιακά να την κάνει στόχο ζωής. Ερχόμενη ακόμα και σε αντιπαράθεση με τη μητέρα της που βλέπει την κόρη της να διαθέτει ολόκληρη την μεγάλη περιουσία τους για τον αγώνα του Εθνους. Με έμμονη την ιδέα τόσο στον ξύπνιο αλλά και στον ύπνο της. Και δεν διαθέτει μόνο την περιουσία της, αλλά σε πολλές περιπτώσεις βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των μαχών με ηρωϊσμό και αυταπάρνηση. Αντρειωμένη και γενναία αλλά συγχρόνως τρυφερή και γλυκιά. Ακόμα και στον έρωτα προηγούνταν το πάθος του ενδιαφερόμενου για την πατρίδα και όχι η ομορφιά, όπως στην περίπτωση του Δημητρίου Υψηλάντη που δεν είχε όμως ευτυχή κατάληξη, αφού μπήκαν ανάμεσά τους τρίτοι που έσπειραν πολλά αγκάθια. Η Μαντώ Μαυρογένους έζησε μια παθιασμένη και δυναμική ζωή την οποία ξετυλίγει με μαεστρία η Ειρήνη Νικολάκη- Καλαμάρη. Και στο τέλος, κάτι όχι ασυνήθιστο, βίωσε και την απαξιωτική κρατική αντιμετώπιση και συμπεριφορά. Η συγγραφέας πέτυχε το στόχο της χωρίς υπερβολές και φληναφήματα με σεβασμό στην ιστορική πραγματικότητα.
Αξίζει
Η «Μαντώ Μαυρογένους» είναι ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται ευχάριστα, συνδυάζοντας την ιστορική γνώση με τη ζωή μίας από τις ηρωϊκές μορφές της ελληνικής επανάστασης. Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί καθώς η μία σελίδα μετά την άλλη κεντρίζει το ενδιαφέρον του αναγνώστη για το τι θα ακολουθήσει. Και, σε τελική ανάλυση, είναι μια ευκαιρία να ξαναθυμηθούμε κάποια γεγονότα εκείνης της ηρωϊκής εποχής αλλά και μια γυναίκα που βρέθηκε πολύ πιο μπροστά από την εποχή της. Μια γυναίκα που τα έδωσε όλα και σε αντάλλαγμα όχι μόνο δεν πήρε τίποτα, αλλά βίωσε και την ανάλγητη κρατική αντιμετώπιση.